PLANY ARTYSTYCZNE WROCŁAWSKIEGO TEATRU LALEK NA LATA 2022-2027
Otwarcie sezonu 2022/2023 to jednocześnie inauguracja trzeciej kadencji dyrektorskiego duetu
Janusz Jasiński – Jakub Krofta. Dla Wrocławskiego Teatru Lalek to czas otwarcia na nowe kierunki
działania i cele – nowe, ale spójne i zgodne z dotychczasową linią programową.
Filarami naszej działalności będą jak dotąd: prapremiery, repertuar dla wszystkich grup wiekowych,
dostępność naszych działań dla osób z niepełnosprawnościami i grup zagrożonych wykluczeniem
z udziału w kulturze, pedagogika teatru, zapraszanie do współpracy uznanych twórców z Wrocławia,
Polski i zagranicy, a także starania o jak najwyższy poziom artystyczny spektakli.
W latach 2022-2027 planujemy rozwój w następujących obszarach:
SPEKTAKLE DLA NAJNAJÓW
Najnajami nazywamy dzieci, które nie ukończyły trzeciego roku życia. Spektakle dla tej widowni to
nurt, który jeszcze kilkanaście lat temu budził wątpliwości w środowisku teatralnym. Dzisiaj
twórczość dla najnajmłodszych na stałe zadomowiła się na polskich scenach młodego widza.
Przedstawienia dla najnajów uwzględniają możliwości percepcyjne maluchów. Fabuła nie jest tak
ważna jak w spektaklach dla starszych odbiorców; tematem mogą być najzwyklejsze z punktu
widzenia widza dorosłego zjawiska, które dla dzieci są nadal nowe i zadziwiające (emocje, czas,
światło, dźwięk, ruch czy elementy świata natury).
Do współpracy nad spektaklami dla najnajów będziemy jak dotąd zapraszać najlepszych twórców
w tej dziedzinie, takich jak Alicja Morawska Rubczak, znana wrocławskiej widowni ze swoich
wcześniejszych produkcji, które w WTL zdobyły uznanie publiczności i krytyków. Spektakl „Dżungla”
w jej reżyserii otrzymał w roku 2018 Wrocławską Nagrodę Teatralną.
SPEKTAKLE DLA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH
Przedszkolaki stanowią dużą część widowni WTL. Stałe zapotrzebowanie na nowe spektakle dla dzieci w tym wieku jest dużym wyzwaniem dla naszego teatru. Niewielu jest twórców, którzy potrafią i chcą tworzyć przedstawienia dla tej grupy wiekowej. Młodzi artyści często błędnie zakładają, że jest to mało ambitne wyzwanie, a tworzenie takich spektakli łączy się z mniejszym prestiżem niż kreowanie sztuk dla nastolatków i dorosłych. Widownia przedszkolna jest uznawana za wymagającą, ponieważ składa się głównie z maluchów, które pomimo podobnego wieku są na bardzo różnych etapach rozwoju. Tworzenie dla tak zróżnicowanej widowni wymaga wielkiej empatii, odwagi, doświadczenia i pokory artystycznej. Naszą receptą na te trudności jest ciągłe poszukiwanie odpowiednich współpracowników. Do współpracy będziemy zapraszać artystów, którzy już udowodnili, że potrafią dialogować z małymi dziećmi, ale też dojrzałych, uznanych twórców, którzy mogliby po raz pierwszy spotkać się taką widownią. Wychodzimy z założenia, że osoby, które osiągnęły już sukces w innych obszarach, mogą bez kompleksów i z pasją podjąć takie wyzwanie.
SPEKTAKLE FAMILIJNE
Spektaklami familijnymi nazywamy przedstawienia przeznaczone dla dzieci w wieku szkolnym i ich opiekunów. Są to zarówno wydarzenia dla grup uczniów szkół podstawowych z opiekunami, jak i dla widowni weekendowej, która składa się często z rodziców, dziadków i dzieci w różnym wieku. Przedział wiekowy bywa zatem bardzo zróżnicowany. Gwarancją sukcesu spektaklu familijnego jest więc dialog międzypokoleniowy i zbudowanie spektaklu wielopoziomowego, który będzie przeżyciem zarówno dla siedmio- jak i dla siedemdziesięciolatka. Chcemy tworzyć spektakle familijne, które będą inicjować dialog międzypokoleniowy, ułatwiać rozpoczęcie rozmowy, zachęcać do spojrzenia na świat oczami młodszych lub starszych członków rodziny. Najważniejszym elementem tego nurtu będą dobre teksty dramatyczne poruszające ważne tematy. W przeszłości kładliśmy nacisk na sztuki współczesne, dzięki czemu przyzwyczailiśmy wrocławską publiczność do odbioru nowej dramaturgii. W zbliżających się sezonach będziemy brali pod uwagę zarówno sztuki współczesne, jak nowe adaptacje znanych dzieł oraz klasyczne dramaty. Chcemy, żeby dzieci mogły spotkać się z klasyką polskiej i światowej literatury w warunkach pozaszkolnych, dających możliwość bardziej swobodnej interpretacji i wyrobienia sobie własnego zdania na temat dzieła. Dla nauczycieli będzie to okazja do wyjścia poza program szkolny i pokazanie uczniom, że nawet sprawiające wrażenie archaicznych sztuki mogą brzmieć bardzo aktualnie i opowiadać o współczesnym świecie.
SPEKTAKLE DLA NASTOLATKÓW i KONKURS DRAMATURGICZNY PROLOG Wiele teatrów rezygnuje z produkcji dla młodzieży, ponieważ tę grupę wiekową uznaje się za trudną. W WTL udało nam się stworzyć spektakl dla tej grupy. „Sam, czyli przygotowanie do życia w rodzinie” okazał się sukcesem i był świetnie odbierany przez nastolatków. Sądzimy, że powodzenie tego przedstawienia ma swoje źródło w powstaniu nowego, aktualnego dramatu skierowanego bezpośrednio do nastoletniej publiczności. Korzystając z tego doświadczenia, chcemy w przyszłości inicjować powstawanie tego typu tekstów. Dlatego wraz ze Stowarzyszeniem Autorów ZAiKS planujemy powołać nowy konkurs dramaturgiczny PROLOG, którego przedmiotem będą dramaty dla nastolatków. Będzie to pierwszy i jedyny w Polsce konkurs na sztukę dla młodzieży oraz jeden z niewielu, w których nagrodą będzie wystawienie zwycięskiego dramatu na deskach teatru. Głównym założeniem konkursu jest to, że zwycięską sztukę wyłaniać będzie reżyserka/reżyser, który potem tekst zrealizuje.
PRZEGLĄD NOWEGO TEATRU DLA DZIECI
W roku 2013 zorganizowaliśmy pierwszą edycję Przeglądu Nowego Teatru dla Dzieci. Od tego czasu festiwal przeszedł wiele zmian. Początkowo był rodzajem wizytówki teatru, prezentowaliśmy na nim głównie własne produkcje. Z biegiem lat Przegląd rozrastał się i ostatecznie zrezygnowaliśmy prawie całkowicie z prezentowania spektakli WTL na rzecz przedstawień gościnnych. Zależało nam na tym, żeby wrocławska publiczność i pracownicy WTL mogli obejrzeć jak najwięcej świetnych spektakli z całej Polski i mieli szansę porównać je z efektami naszej pracy. Z biegiem lat impreza rozrosła się i obecnie o jej popularności stanowi nie tylko program artystyczny, ale również bogata oferta darmowych warsztatów i wiele ciekawych wydarzeń towarzyszących. Chcemy, żeby Przegląd nadal był stałym punktem w kulturalnym kalendarzu miasta, cyklicznym świętem wrocławskich dzieci i bliskich im dorosłych. Tak jak w latach ubiegłych będziemy dbali o najwyższy poziom artystyczny tego wydarzenia. Planujemy również zacieśnienie współpracy z wrocławską filią Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, ponieważ studenci i absolwenci uczelni powinni mieć szansę na uczestniczenie w spotkaniach z przyszłymi pracodawcami, a Przegląd właśnie taką okazję im stwarza. Chcielibyśmy, aby w przyszłości Przegląd Nowego Teatru dla Dzieci, który zyskał już swoją renomę w Polsce, stał się festiwalem międzynarodowym. Już teraz podczas biennale tradycyjnie gościmy zespoły z Czech, Słowacji i Niemiec, zależy nam jednak na tym, żeby otworzyć się na inne kraje. W miarę możliwości finansowych będziemy starali się prezentować widzom spektakle z całej Europy
PLANY NA SEZON 2022/2023
1. PREMIERY William Shakespeare SEN NOCY LETNIEJ Przekład: Konstanty Ildefons Gałczyński Reżyseria: krofta/wojtyszko (Jakub Krofta i Maria Wojtyszko) Scenografia, kostiumy: Matylda Kotlińska Muzyka: Grzegorz Mazoń Choreografia: Milena Czarnik Reżyseria Światła: Damian Pawella Obsada: Anna Bajer, Agata Cejba, Kamila Chruściel, Jolanta Góralczyk , Aneta Głuch-Klucznik Krzystof Grębski, Marta Kwiek, Konrad Kujawski, Agata Kucińska, Marek Koziarczyk, Radosław Kasiukiewicz, Patrycja Łacina-Miarka, Anna Makowska-Kowalczyk, Grzegorz Mazoń, Tomasz Maśląkowski, Irmina Praszyńska, Edyta Skarżyńska, Piotr Starczak, Sławomir Przepiórka, Marek Tatko. Duża Scena Wiek: 9+ Premiera: 15.10.2022
„Obejrzałem «Sen nocy letniej», którego nie oglądałem nigdy przedtem i nigdy więcej nie obejrzę, ponieważ jest to najbardziej pozbawiona smaku, idiotyczna sztuka, jaką w życiu widziałem” – te słowa napisane w 1662 roku przez pamiętnikarza Samuela Pepysa przypominają nam się zawsze, kiedy myślimy o tej klasycznej komedii Shakespeare’a. Wiktoriańska „komedia romantyczna” powstała na zamówienie z okazji ceremonii ślubnej, jest więc w dzisiejszym rozumieniu „chałturą”, naszpikowaną kwestiami, które miały aktorom zapewnić przychylność bogatych sponsorów. Pełno w niej grubo szytych rozwiązań dramaturgicznych, nieścisłości i tak zwanych „inside jokes”, które są skierowane do ludzi teatru. Dlaczego więc bierzemy się za inscenizację tej właśnie sztuki? Po to, żeby w ciężkich czasach przypomnieć sobie, że teatr to nie tylko mądrości płynące ze sceny, „rząd dusz” i narzędzie zmieniania świata, ale też tylko i aż wspólna zabawa. Wygłupianie się, które przynosi ulgę i dodaje nadziei w trudnych chwilach. A tego tekstowi Shakespeare’a odmówić nie można – wygłupy są tutaj motorem dramaturgicznym, Puk – postać choć wcale nie najważniejsza, to najbardziej rozpoznawalna – jest sercem tej komedii. „Sen nocy letniej” jest po prostu śmieszny. 5 Kochamy Shakespeare’a, uważamy go za patrona naszej drogi artystycznej, w której staramy się tworzyć teksty wyrastające z praktyki teatralnej i zawsze korzystać z unikalnych talentów aktorów, z którymi pracujemy. Bliska nam jest idea trupy, twórczej ekipy, w której bardziej niż sztywny podział ról liczy się to, co kto może wnieść do wspólnej pracy. Dlatego też podjęliśmy decyzję, że w spektaklu zagrają wszyscy aktorzy WTL-u, że nasz „Sen…” będzie świętem całego teatru. Po dziesięciu latach spędzonych we Wrocławiu mamy poczucie, że WTL wypracował własny rozpoznawalny styl, oparty na zabawie konwencjami, wysmakowanej formie plastycznej, muzyce na żywo i unikalnych talentach członków zespołu. Będzie to więc Shakespeare w stylu WTL, „Sen nocy letniej”, który nie mógłby powstać nigdzie indziej, spektakl familijny dla całych rodzin, którym i dorośli, i dzieci znajdą coś dla siebie.
Joel Pommerat PINOKIO Przekład: Maryna Ochab Reżyseria: Agata Kucińska Scenografia: Michał Dracz Muzyka: Ignacy Wojciechowski Duża Scena Wiek 8+ Duża Scena Premiera 25.02.2023
Wystawiana w Polsce tylko raz, w Teatrze Nowym w Warszawie, sztuka francuskiego dramatopisarza to przepisana na nowo i uwspółcześniona historia drewnianego chłopca. Wraz z autorem twórcy przedstawienia przyjrzą się postaci Pinokia i napotykanym przez niego postaciom, ich wzajemnym relacjom w kontekście refleksji nad prawdą i kłamstwem. Czym jest prawda? Kto o tym decyduje? Czy moja prawda jest nią też dla innych ludzi? Twórcy spróbują również poszukać odpowiedzi na pytanie o granice autonomii młodego człowieka – dziecka. Agata Kucińska, uznana i nagradzana reżyserka spektakli („Sny”, „Żywoty świętych osiedlowych”, „W środku słońca gromadzi się popiół”, „Wielki Zły Lis”, „Ile żab waży księżyc”), w których ważną rolę gra forma, z pewnością wykorzysta w przedstawieniu elementy teatru formy.
Michał Buszewicz GŁOŚNIEJ SIĘ NIE DA? Reżyseria: Michał Buszewicz Scenografia: Marta Kuliga Kostiumy: Mikołaj Dziedzic Muzyka: Aleksandra Gryka Duża scena Wiek: 4+ Premiera 03.VI. 2023
Specjalnie na zmówienie WTL swoją pierwszą sztukę dla dzieci napisze uznany twórca młodszego pokolenia Michał Buszewicz. W roli dramaturga Buszewicz współpracował między innymi z Anną Smolar, Eweliną Marciniak, Anną Augustynowicz, Janem Klatą i Cezarym Tomaszewskim. Jest też twórcą autorskich spektakli, które zacierają klasyczną teatralną hierarchię, jak choćby przedstawienie „Kwestia techniki” w Narodowym Starym Teatrze, w którym główne role grają pracownicy techniczni. Ostatnio rozgłos zdobyła jego skierowana do młodzieży „Edukacja seksualna” zrealizowana w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. Ten niezwykle utalentowany artysta prowadzi również zajęcia jogi i warsztaty dla dorosłych i młodzieży. Podczas warsztatów w Łaźni Nowej poznał uczestnika WTL-owskiej grupy młodzieżowej ROBIMY! Mikołaja Dziedzica i zachwycony jego pracami, postanowił umożliwić młodemu projektantowi debiut w roli kostiumografa. „Głośniej się nie da?” będzie refleksją na temat zwyczaju uciszania dzieci. Sam autor tak nakreśla ramy opowieści: Grupka dzieciaków nie może sobie znaleźć miejsca. Są za głośno. Dorośli mają ważniejsze sprawy. Ważniejsze sprawy wymagają ciszy. Skupienia. A hałas i chaos nie są ważniejszymi sprawami. Nasi bohaterowie wyruszają na poszukiwanie miejsca, w którym będą mogli zrealizować swoje potrzeby. Trafiają do krainy hałasu, w której poznają rozmaite rodzaje hałasów, przeszkadzajek, wkurzajek, rozwałek, dźwiękonów. Hałas okazuje się sztuką. Niestety w krainie hałasu panuje absolutny zakaz bycia cicho. Każda cisza jest momentalnie zagłuszana. Czy nasi bohaterowie będą tam szczęśliwi?
2. EDUKACJA
W sezonie 2022/2023 zrealizujemy zupełnie nowe cykle warsztatowe: A CO TO? – przygody teatralno-muzyczno-migowe dla dzieci w wieku od 1 do 3 lat i bliskich im dorosłych. Punktem wyjścia każdej przygody jest materiał lub przedmiot obecny w każdym domu, który staje się inspiracją i punktem wyjścia do działań: z gestem, ruchem, dźwiękiem. Wszystkie aktywności w ramach zajęć są pomyślane jako inspiracja do dalszych zabaw w domu. PODWÓRKO – twórcze spotkania teatralne dla dzieci w wieku od 9 miesięcy do 3 lat i bliskich im dorosłych. Inspiracją do każdego spotkania jest jedna z dziecięcych zabaw (chowany, klasy, ciuciubabka, berek, głuchy telefon) – jej rytm, plastyka, konwencja. Bo teatr i zabawa to dwa przenikające się żywioły. Swoją działalność kontynuować będzie istniejąca od 2017 r. grupa ROBIMY dla młodzieży powyżej 15 l. Utworzyliśmy także nową stałą grupę teatralną WYTWÓRNIA dla dzieci młodszych (8-12 l.). ROBIMY (15-18 lat) to młody kolektyw twórczy działający od 2017 r. W ramach projektu uczestnicy biorą udział w cotygodniowych warsztatach teatralnych (od września do czerwca). W czerwcu odbywa się pokaz finałowy – prezentacja efektów prac warsztatowej. Nad pokazem grupa pracuje zespołowo przez cały sezon. Materią i inspiracją dla pracy w ramach WYTWÓRNI (8-12 lat) jest teatr animacji oraz teatr wyrazu plastycznego – działania w obszarze plastyki, przedmiotu, materii, ciała i światła. Dzięki nim każdy element nieożywionej materii ma potencjał sceniczny, a najprostsze przedmioty codziennego użytku mogą stać się dziełem sztuki. Finałem spotkań będzie wspólnie przygotowane przedstawienie. O czym? To zależy od uczestników!
MACHINA TEATRALNA, czyli jak to wszystko działa – interaktywne spacery po teatrze dla dzieci i dorosłych. W trakcie godzinnych zajęć zwiedzamy miejsca, do których publiczność zazwyczaj nie ma dostępu, ale także wspólnie się bawimy. Zadajemy pytania, których zwykle w teatrze się nie zadaje i zaglądamy wszędzie tam, gdzie zwykle się nie zagląda. Do naszej stałej działalności edukacyjnej należą również warsztaty do spektakli, warsztaty i lekcje teatralne dla grup zorganizowanych ze szkół i przedszkoli, a także dla nauczycieli i pedagogów.
3. DOSTĘPNOŚĆ
W sezonie 2022/2023 pozyskaliśmy ze środków PFRON grant w wysokości 225 198 zł na realizację działań włączających (w ramach konkursu „Kultura bez barier”). Dzięki niemu w najbliższych latach w znaczący sposób będziemy mogli poszerzyć naszą ofertę, adresowaną do odbiorców o szczególnych potrzebach: Przygotowaliśmy ofertę szkoleń dla pracowników Teatru. Dzięki zdobywanej wiedzy możemy lepiej wspierać różne grupy odbiorców oraz rozwijać wrażliwość na potrzeby naszych widzów. Na naszej stronie internetowej wprowadzamy najnowsze rozwiązania technologiczne w dziedzinie dostępności cyfrowej oraz publikujemy materiały, wspomagające udział osób o szczególnych potrzebach w działaniach kulturalnych. Odbiorcy mogą znaleźć tam m.in. Przedprzewodnik, który pomoże się przygotować do wizyty w Teatrze, wskazówki dojazdu, wideozaproszenia na dostępne wydarzenia, oraz najważniejsze informacje w pliku odczytywalnym maszynowo, w Polskim Języku Migowym i w tekście łatwym do czytania i zrozumienia. Zmieniamy także wnętrze Wrocławskiego Teatru Lalek. Opracowaliśmy nowy system identyfikacji wizualnej (oznaczenia, piktogramy), umieszczamy oznakowanie kierunkowe w punktach węzłowych oraz oznakowanie miejsc / funkcji pomieszczeń, przygotowujemy ogólny plan budynku, plan z informacjami w alfabecie Braille’a oraz informację dotykową, oznaczamy drobne przeszkody architektoniczne. Realizujemy zakup nowego sprzętu (m.in. zestawy do realizacji i odbioru audiodeskrypcji, słuchawki wyciszające dla osób o zwiększonej wrażliwości na bodźce dźwiękowe) i usług (tłumacz Migam w kasie Teatru i u obsługi widowni), dzięki którym osoby o szczególnych potrzebach będą mogły samodzielnie uczestniczyć w naszych wydarzeniach. Przynajmniej raz w miesiącu udostępniamy spektakle z audiodeskrypcją i tłumaczeniem na Polski Język Migowy. Dążymy do sytuacji, w której spektakle z audiodeskrypcją będą realizowane nie tylko w terminach, wyznaczonych przez Teatr, ale na każdorazowe życzenie odbiorców. W naszym repertuarze stale obecne są również przyjazne sensorycznie spektakle dla najnajmłodszych, czyli dzieci od roku do trzech lat. Projektując dostępność, szczególny nacisk kładziemy na działania edukacyjne. Z jednej strony służą one wsparciu w procesie rozumienia i samodzielnej interpretacji spektakli teatralnych, z drugiej – zdobywaniu wiedzy o teatrze, poszerzaniu kompetencji artystycznych i społecznych oraz indywidualnemu rozwojowi twórczemu. Proponujemy dostępne rodzinne warsztaty twórcze dla różnych grup wiekowych, warsztaty kontekstowe, wspomagające odbiór przedstawień, warsztaty dla rodziców i nauczycieli, rodzinne spacery po teatrze i poznawanie teatralnych zawodów.
Na sezon 2022/2023 zaplanowaliśmy następujące działania na rzecz dostępności pod wspólnym hasłem „Teatr wrażliwy”: 1. spektakle z audiodeskrypcją i tłumaczeniem na Polski Język Migowy – dzięki odpowiednim dostosowaniom nasi widzowie z niepełnosprawnością wzroku lub słuchu będą mogli na równi z innymi doświadczać teatralnych wydarzeń; 2. bezpłatne warsztaty kontekstowe do spektakli – to na nich pedagodzy teatru pomogą odbiorcom, którzy potrzebują wsparcia w obszarach widzenia, słyszenia, czucia lub rozumienia, w sensorycznym poznaniu różnych środków artystycznego wyrazu oraz odczytaniu sensów i kontekstów przedstawienia; 3. DROBNOSTKI – bezpłatny cykl twórczych spotkań teatralnych, adresowany do dzieci w wieku przedszkolnym (3-5 lat) oraz młodszych uczniów (6-8 lat) i bliskich im dorosłych, dostosowany do potrzeb odbiorców z niepełnosprawnością wzroku lub słuchu; 4. HULAJ DUSZA – bezpłatna praktyka twórczej swobody w różnych teatralnych materiach, na którą zapraszamy dzieci w wieku 8-12 lat (z osobami towarzyszącymi), w tym uczestników z niepełnosprawnością intelektualną lub w spektrum autyzmu; 5. BOCZNE DRZWI DO TEATRU – unikalne zaproszenie do świata teatru dla dzieci w wieku 6+ i ich rodzin. Wejdziemy do niedostępnych na co dzień teatralnych przestrzeni, porozmawiamy z przedstawicielami teatralnych zawodów i sami spróbujemy zostać akustykami, konstruktorami, twórcami charakteryzacji.
